En basit şekilde özetlemek gerekirse; motorun performansını artırırken yakıt tüketimini de azaltarak aracın verimliliğine katkı sağlayan güç aygıtı denebilir. Büchi tarafından üretilen ilk turbo motor; yakıt ile hava karışımının sıkıştırılıp silindire gönderilmesi ve bu sayede aracın performansının artırılması motivasyonuna dayanıyordu. Bu sistem bugün hala üretilmekte olan turbo sisteminin de en temel formülünü oluşturuyor. Günümüzde hem dizel motorlarda hem de benzinli motorlarda, aşırı hava beslemesi dediğimiz egzoz turbo şarjı kullanılmaktadır.
Turbo Çalışma Prensibi
Turbo şarj (egzoz turbo şarjı), egzoz manifoldundan çıkan basınçlı egzoz gazlarının hareketini, turbonun türbin kanatçıklarına çarptırarak döndürür, türbin milinin diğer ucunda bulunan kompresör kanatçıklarıysa, dışarından temiz havayı emer ve basınçlandırarak intercooler’a, oradan da emme manifolduyla yanma odasına gönderir. Turbo şarjlar, temiz havayı yaklaşık 2 – 2,5 barlık mutlak basınçla emme manifolduna gönderirler. Böylece egzoz gazıyla yok olan enerji tekrar kullanılarak motor performansı 2 katına çıkarılabilmiştir.
Turbo motorlarda dikkat edilmesi gerekenler
- Turbo mili oldukça hızlı döner (150.000 d/dk) ve hassas bir yağlama ve yataklama sistemine sahiptir. Bu sebeple motorlarda kalın yağ kullanılmamalıdır.
- Yağlama borularında kaçak bulunmamalıdır.
- Motor rölanti devrindeyken stop edilmelidir.
- Motor ilk çalıştırıldığında ani gaz verilmemelidir.
- Motor normal sıcaklığına ulaşmadan fazla yüklenilmemelidir.
Araba Turbosu Neden Bozulur?
Turbolarda meydana gelmesi muhtemelen arızaları ve sebeplerini anlamak için öncelikle araçlarda turbo ne zaman devreye girer konusuna bakmak gerekiyor.Bu her ne kadar aracın modeline ve yaşına bağlı olarak değişim gösteren bir durum olsa da ortalama 1500 ila 1750 devir sonrasında turbo devreye giriyor. Yeni nesil araçların pek çoğunda turbodaki arızalara karşı bir ikaz ışığı bulunuyor. Ancak bunun yanı sıra turbonuzda sorun olduğunun sinyalini veren belirtiler de mevcut: Aracınızın yakıt tüketimindeki artış ve motor performansındaki belirgin düşüş gözlemlediğinizde turbo motorunuzda meydana gelmiş çeşitli arızalardan şüphelenebilirsiniz. Aynı zamanda motordan gelen yüksek volümlü sesler de çeşitli arızalara işaret olabilir.
Turbo arızası sorununun önüne geçmek için dikkatli olabileceğiniz belli başlı ipuçlarını vererek yazıyı sonlandıralım. Öncelikle turbo sisteminin en büyük gereksinimi motor yağı. Turbonun yeteri kadar yağlanmaması, belirgin bir şekilde ömrünü kısaltıyor. Burada kullanılan yağın kalitesi ve niteliği de bir o kadar önemli. Turbo revizyonu için bilgi alın.
